Գեներալ-մայոր Արտուշ Թադևոսի Հարությունյանի կենսագրությունը

 

        Արտուշ Թադևոսի Հարությունյանը ծնվել 1942թ. հունիսի 8-ին, Հայկական ԽՍՀ-ի Ախուրյանի շրջանի Գետք գյուղում, գյուղացու ընտանիքում: Հարությունյանը սովորել է Ախուրյանի շրջանի Ախուրիկ գյուղի միջնակարգ դպրոցում, 10-րդ դասարանն ավարտել է ք. Երևանի թիվ 44 միջնակարգ դպրոցում: 1960թ. ավարտելով  միջնակարգ դպրոցը  աշխատել է   որպես խառատ Երևանի կոմպրեսորային գործարանում (1960-1961թթ.)

       1961թ-ին ընդունվել է Բաքվի բարձրագույն համազորային հրամանատարական ուսումնարան, որն ավարտելուց հետո` 1965թ.-ին ուղարկվել է Թուրքեստանի ռազմական օկրուգի հրամանատարի տրամադրության տակ:

       1965թ սեպտեմբերից մինչև 1966թ.  հունվար` 78-րդ  տանկային դիվիզիայի 374-րդ մոտոհրաձգային գնդի մոտոհրաձգային դասակի հրամանատար: 

       1966թ. հունվարից մինչև 1968թ. նոյեմբեր` 80-րդ ուսումնական գվարդիական մոտոհրաձգային դիվիզիայի 372-րդ ուսումնական գվարդիական գնդի ուսումնական դասակի հրամանատար, իսկ 1968թ. նոյեմբերիից` նույն դիվիզիայի ուսումնական վաշտի հրամանատար:

       1970թ. հունիսից` Ալմա-Աթայի բարձրագույն  համազորային հրամանատարական ուսումնարանի կուրսանտների վաշտի  հրամանատար:

       1973թ հուլիսին նշանակվում է Միջինասիական զինվորական օկրուգի 17-րդ բանակային կորպուսի 860-րդ  առանձին Պսկովյան մոտոհրաձգային գնդի 3-րդ մոտոհրաձգային գումարտակի հրամանատար (ք.Օշ, Կիրգիզական ԽՍՀ):
        1974թ. հունիսին ընդունվել է Ֆրունզեի անվ. ռազմական ակադեմիայի հեռակա բաժինը, որն  ավարտել է 1978թ.:

 

Մասնակցությունը Աֆղանական պատերազմում

        1977թ. հունվարին նշանակվել է 860-րդ առանձին մոտոհրաձգային գնդի հրամանատարի տեղակալ: Գունդը 1979թ. դեկտեմբերին մտել է  Աֆղանստան և տեղակայվել է Բադախշանի շրջանում: 1979թ. դեկտեմբերին  Ա. Հարությունյանին շնորհվել  է փոխգնդապետի զինվորական կոչում:
        1980թ.  փետրվարից` 860-րդ առանձին մոտոհրաձգային գնդի հրամանատարի պաշտոնակատար, իսկ  1980թ. դեկտեմբերից  մինչև 1982թ նոյեմբեր`  նույն գնդի հրամանատար:
        1982թ. Ա.Հարությունյանին  վաղաժամ շնորհվել է գնդապետի զինվորական կոչում:
Պարտականությունների պատշաճ  կատարման` գնդի հաջող մուտքը Աֆղանստան, և  Աֆղանստանում մարտական ​​ծառայությունները կատարելու համար Ա. Հարությունյանը պարգևատրվել է ԽՍՀՄ-ի «Լենինի», «Կարմիր դրոշի» շքանշաններով և Աֆղանստանի Դեմոկրատական Հանրապետության III աստիճանի «Աստղ» շքանշանով: ​​
        1982թ. դեկտեմբերից մինչև 1983թ. մայիս` Անդրկովկասյան ռազմական օկրուգի 31-րդ բանակային կորպուսի 10-րդ գվարդիական մոտոհրաձգային դիվիզիայի 28-րդ գվարդիական գնդի հրամանատար (ք. Վալե,Վրաստանի ԽՍՀ):
        1983թ. մայիսից  մինչև 1986թ. մարտ` Անդրկովկասյան ռազմական օկրուգի 31-րդ բանակային կորպուսի   147-րդ մոտոհրաձգային դիվիզիայի հրամանատարի տեղակալ (ք.Ախալքալաք,Վրացական  ԽՍՀ):  
        1986-1991թթ. Հայկական ԽՍՀ զինվորական կոմիսար:
        1989թ-ին ԽՍՀՄ Մինիստրների խորհրդի որոշմամբ  Ա. Հարությունյանին շնորհվել է գեներալ-մայոր զինվորական կոչումը:

 

Մասնակցությունը Ղարաբաղյան պատերազմում

        1991թ. դեկտեմբերին գեներալ-մայոր Ա. Հարությունյանը նշանակվել է Հայաստանի Հանրապետության ՊՆ նախարարի առաջին տեղակալ:
        1992-1993 թթ. գեներալ - մայոր Ա. Հարությունյանը ղեկավարել է հայկական զորքերը Մարտակերտի, Հադրութի և  Հարավ-Արևելյան (Լաչինի միջանցք և Գորիսի շրջան) օպերատիվ ուղղություններով:
        Արցախի պաշտպանության ժամանակ մարտական ​​առաքելությունների հաջող կատարման և դրսևորած քաջության համար գեներալ-մայոր Արտուշ Հարությունյանը պարգևատրվել է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության «Մարտական ​​խաչ» II աստիճանի շքանշանով, ինչպես նաև այլ պետական ​​և գերատեսչական մեդալներով:
        Հարավ-արևելյան ուղղությամբ պաշտպանությունը հաջողությամբ կազմակերպելու համար գեներալ-մայոր Ա. Հարությունյանին շնորհվել է  Գորիս քաղաքի պատվավոր քաղաքացու կոչումը:    
        1993թ. սեպտեմբերին գեներալ-մայոր Ա. Հարությունյանը նշանակվել Գլխավոր Շտաբի Գլխավոր կազմակերպչական և զորահավաքային վարչության պետ,  ՀՀ  Զինված ուժերի Գլխավոր Շտաբի պետի տեղակալ:  
        1996թ. գեներալ-մայոր Ա. Հարությունյանը կրկին  նշանակվել է Հայաստանի Հանրապետության զինվորական կոմիսար: Այդ պաշտոնում ծառայել է մինչև 2007թ.:
        2007-2012 թթ. գեներալ-մայոր Ա.Հարությունյանը եղել է  Հայաստանի Հանրապետության Պաշտպանության նախարարին կից Բարձրագույն սպայական հանձնաժողովի անդամ:
        Մահացել է 2012 թ.  դեկտեմբեր 4-ին Երևանում: Նա թաղված է Երևանի քաղաքային պանթեոնում:

 

Պարգևներ

        Խորհրդային Միության պետական պարգևները:
        Խորհրդային Միության «Լենինի» շքանշան
        Խորհրդային Միության «Կարմիր դրոշի» շքանշան
        Աֆղանստանի Դեմոկրատական ​​Հանրապետության III աստիճանի «Աստղ» շքանշան
        Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության «Մարտական ​​խաչ» II աստիճանի շքանշան
        Տարբեր երկրների 23 պետական ​​մեդալներ

 

Հիշատակի հավերժացում

        Ի պատիվ գեներալ-մայոր Արտուշ Հարությունյանի հայրենի Գետք գյուղի  միջնակարգ դպրոցը կրում է նրա անունը: